ECO Tourism in Nutshell

पर्यटन मग ते स्थानिक, देशांतर्गत असो वा परदेशातील, आज पर्यटनाला खुपच महत्व प्राप्त झाले आहे. विशेषतः कोरोना नंतरच्या काळात या क्षेत्रात आमुलाग्र बदल झालेले आणि नवनवीन उच्चांक गाठल्याचे स्पष्ट दिसते आहे. एकुणच काय तर सध्या पर्यटनाची चलती आहे. पुढे काय?
तर पुढची खुप मोठी झेप असेल निसर्ग पर्यटन …याला इंग्रजीमध्ये ECO-tourism असे संबोधतात. मराठीमध्ये आपण यास निसर्गपर्यटन म्हणु शकतो अथवा निसर्गपुरक पर्यटन देखील म्ह्णु शकतो.

पुढचा काळ अस म्हणता म्हणता ‘तो’ पुढचा काळ आलादेखील. आज समाज पर्यावरणाप्रती खुपच सजग होत आहे. त्यामुळे पर्यावरणास कसलीही हानी होऊ न देणा-या पर्यटन केंद्रांकडे, रीसॉर्ट्स कडे आजकाल पर्यटकांचा ओढा वाढलेला दिसतो आहे. अतिशय योग्य पध्दतीने , इको टुरिझम च्या मुळ तत्वांवर आधारीत विकसीत केलेल्या रीसॉर्ट्स, फार्म स्टे, होम स्टे इ मध्ये किमान एकेक महिना आधी बुकिंग करावे लागत आहे.

अतिशय सकारात्मक चित्र असताना दुसरीकडे मात्र एक असाही व्यावसयिक वर्ग आहे की ज्याचे अजुन लक्षच गेलेलं नाही. पर्यावरण पुरक म्हणजे नेमके काय याची पुसटशी देखील कल्पना अनेकांना नाहीये. ही माहिती नसल्याने अनेक रीसॉर्ट मालक, व्यावसायिक खुप मोठ्या संधीपासुन दुर आहेत.

उच्च मानवी जीवनमुल्ये , स्थानिक संस्कृती आणि पर्यावरण संरक्षण संवर्धन यांची अत्युच्च दर्ज्याची सांगड म्हणजे निसर्गपर्यटन होय. यात जसा मनुष्य मग तो पर्यटक असो वा पर्यटन सेवा देणारा असो, त्या पर्यटन केंद्रात काम करणारा कर्मचारी असो वा एखादा स्थानिक मजुर , गवंडी असो, स्थानिक झाडं-झुडप असो , प्राणी जगत असो वा सुक्ष्मजीव जगत असो, निसर्गपर्यटनामध्ये सर्वांचेच हित साधले जाते.