आकाशातील चित्तरकथा – रोहिणी (भाग २)

रोहिणी ओळखण्याची आणखी एक सोपी पध्दत म्हणजे मृगनक्षत्र तारे समुहातील व्याध, व्याधाने मारलेल्या बाणातील पहिला तारा अश्या दोन ता-यांना जोडणारी रेष सरळ पश्चिमेकडे वाढवली तर ती पुढे ज्या ता-याला मिळेल तो म्हणजे रोहिणी नक्षत्रातील सर्वात तेजस्वी तारा.

Read More →

आकाशातील चित्तरकथा – रोहिणी (शकट भेदन) भाग १

सुर्यसिद्धांत नावाच्या एका अतिप्राचीन खगोलविषयक भारतीय ग्रंथामध्ये रोहिणी शकट भेदन नावाने या खगोलीय घटनेविषयी लिहिलेले आढळते. वराहमिहिर नावाच्या भारतीय खगोल अभ्यासकाने बृहत संहिता नावाच्या त्याच्या ग्रंथामध्ये देखील रोहीणी शकटा भेदन या खगोलीय घटनेविषयी लिहिले आहे. त्यानम्तर ग्रहलाघव नावाच्या एका ग्रंथामध्ये देखील रोहिणी शकट भेदन विषयी लिहिलेले आढळते.

सुर्यसिद्धांत (हे पुराण नव्हे) ग्रंथांमध्ये रोहीणीचे आकाशातील स्थान नक्की कुठे आहे याविषयी काय सांगितले आहे ते आपण पाहुयात.

Read More →
आकाशातील विंचु

आकाशातील चित्तरकथा – आकाशातील विंचु

आपल्या भागातुन, सध्या सायंकाळी ७ च्या सुमारास दक्षिण दिशेला, क्षितिजीच्या थोडेसे वर, अंधारत असताना या नक्षत्रातील तारे चमकु लागतात. व पुढ्चे २ ते अडीच तासच आपण हे नक्षत्र आकाशामध्ये पाहु शकतो. नंतर हे मावळते. खालील आकृतीमधील इंग्रजीमध्ये Scorpius असे लिहिलेले जे आडवे झालेले नक्षत्र दिसते आहे तेच वृश्चिक नक्षत्र होय.

Read More →